حسابداری قراردادهای پیمانکاری

روشهای رایج حسابداری قراردادهای پیمانکاری:

1- روش درصد پیشرفت کار

در این روش، درآمد و سود ناخالص پیمان متناسب با پیشرفت کار شناخته می شود. سود ناخالص پیمان در هر دوره مالی، براساس پیش بینی کل مخارج و پیش بینی صورت وضعیتهایی که در طول دوره اجرای طرح تایید خواهد شد بررسی و شناسایی می شود. جهت حسابداری قراردادهای پیمانکاری طبق روش درصد پیشرفت کار، هزینه ها و صورت وضعیتهای تاییدشده در طول اجرای طرح به ترتیب در حساب پیمان در جریان ساخت و حساب کار گواهی شده (صورت وضعیتهای پیشرفت کارها) ثبت می شود. حساب پیمان در جریان ساخت، به مانند حساب کار در جریان ساخت در روش هزینه یابی سفارش کار است با این تفاوت که سود ناخالص پیمان در هردوره مالی نیز به مخارج اجرای طرح اضافه میشود. درنتیجه، باقیمانده این حساب در پایان دوره مالی به ارزش خالص بازیافتنی (بهای تمام شده بعلاوه سودناخالص) گزارش میگردد.

حساب کار گواهی شده همانند حساب درآمد تحقق نیافته است که مانده بستانکار دارد. در زمان تهیه صورتهای مالی، مانده حساب پیمان در جریان ساخت وحساب کار گواهی شده هر قرارداد جداگانه از یکدیگر کسر و نتیجه جزو دارایی جاری یا بدهی جاری در ترازنامه ثبت می شود. منطق کاربرد روش درصد پیشرفت کار در این است که کارفرما و پیمانکار مطابق با قرارداد، تعهدات الزام آوری را قبول کرده اند. پیمانکار مسئولیت کامل اجرای عملیات موضوع پیمان را پذیرفته است و کارفرما متعهد است که در آخر هرماه صورت وضعیت کلیه کارهایی را که انجام یافته است براساس نرخهای مورد توافق به پیمانکار پرداخت کند. بنابراین در جریان پیشرفت کار فروش بتدریج واقع میشود، در نتیجه درآمد و هزینه نیز باید به همین نحو بررسی شود.

مزیت اصلی روش درصد پیشرفت کار این است که درآمد متناسب با پیشرفت عملیات بررسی و با مخارج واقع شده برای رسیدن به همان مرحله محاسبه می شود، یعنی مطابقت هزینه و درآمد هر دوره به نحوی صحیح انجام می گیرد. اما در مقابل ریسک اشتباه در برآورد را به همراه دارد. به همین دلیل تا زمانی که نسبت به سودآوری کل پیمان اطمینانی وجود نداشته باشد منظور داشتن سود در صورتهای مالی مورد نخواهد داشت و کاربرد روش درصد پیشرفت کار صحیح نیست.

مطالعه بیشتر: نرم افزار حسابداری پیمانکاری، ساختمانی و پروژه ای کاوش

2- روش کار تکمیل شده

در روش کار تکمیل شده درآمد و سود ناخالص پیمان پس از بررسی زمانی شناسایی می شود که تمام پیمان یا بخش عمده ای از آن تکمیل و صرفا کارهای جزیی باقیمانده باشد که این خود، مزیت اصلی این روش محصوب می شود. برای حسابداری قراردادهای بلندمدت پیمانکاری طبق این روش، هزینه ها و صورت وضعیتهای تاییدشده در طول اجرای طرح همانند روش قبل، به ترتیب در حساب پیمان در جریان ساخت و حساب کار گواهی شده ثبت شده اما شناسایی سود تا زمانی که پیمان تکمیل نشده است عقب می افتد. دراین روش خطر شناسایی سودهایی که ممکن است کسب نشود به حداقل میرسد.

در این روش درآمدی که در هر دوره مالی گزارش میشود، میزان کار انجام شده طی آن دوره را برروی پیمانها منعکس نمیکند که اشکال اساسی روش کار تکمیل شده است. یعنی اگر چند پروژه بزرگ همزمان در یک دوره مالی تکمیل شود و در دوره های قبل پروژه ای به اتمام نرسیده باشد و یا در دوره های بعد تکمیل نشود با وجود ثبات نسبی اعمال انجام شده میزان سودی که گزارش می شود و سودی که به سهامداران تعلق میگیرد نادرست خواهد بود. همچنین اگر سود چندین ساله پیمان در یک سال به حساب منظور شود شرکت پیمانکاری مشمول ضریب مالیاتی بالاتری خواهد بود.

نکات مهم در حسابداری قرارداد های پیمانکاری

نکات مهمی وجود دارد که هنگام حسابداری قرارداد های پیمانکاری باید به آن ها توجه داشت. رعایت این نکات برای تعیین سود خالص پروژه در پایان کار ضروری است چرا که عدم توجه به این نکات مسائل حسابداری را دچار مشکل خواهد کرد و همین موضوع باعث عدم محاصبه صحیح سود خواهد شد.

در نظر گرفتن تمامی هزینه ها

هنگام بررسی و محاسبه سود باید تمامی هزینه ها را در نظر بگیرید تا جایی که حتی باید هزینه ای که قبل از تنظیم قرارداد پیمانکاری برای آگاهی از مناقصه عمومی انجام داده اید را محاسبه کنید و از سود کم کنید.

دسته بندی مخارج

تمامی مخارج را دسته بندی کنید. این دسته بندی به شما کمک خواهد کرد که با دقت و نظم بیشتری به امور حسابداری قرارداد های پیمانکاری بپردازید و درصد خطا را به حداقل خواهید رساند. مخارج پروژه را می توان در سه دسته تقسیم بندی و بررسی نمود:

هزینه مستقیم

هزینه مستقیم هزینه هایی هستند که ما به صورت مستقیم برای پیشبرد اهداف پروژه صرف کرده ایم مانند هزینه خرید مصالح و لوازم کار برای کارگران، دستمرزد کارگران، خرید ابزار آلات مورد نیاز و...

هزینه غیر مستقیم

هزینه های غیر مستقیم هزینه هایی هستند که مستقیما به پیشبرد اهداف پیمان ارتباطی ندارند اما الزامی هستند. از جمله هزینه های غیر مستقیم قرارداد پیمانکاری می توان به هزینه ایاب و زهاب کارگران و پیمانکاران، هزینه کارگاه ها، هزینه ابزار و وسایل مورد نیاز کارگاه ها، هزینه نهار و خورد و خوراک کارگران و دست اندرکاران و ... اشاره نمود.

هزینه غیر مرتبط

هزینه های غیر مرتبط مانند هزینه استهلاک ماشین آلات و ابزار آلات مصرفی است. به عنوان مثال ما هزینه دریل را روی هزینه های کار محاصبه نمی کنیم چرا که در کارگاه ساختمانی دریل موجود است اما استهلاک دریل و مته جزئی از هزینه های پروژه است و یا هزینه شرکت در مناقصه و هزینه آگاهی از مناقصه هزینه غیر مرتبط است که باید هنگام محاسبه سود حاسبه شود.

در طول انجام هر پروژه پیمانکاری اسناد تحت عنوان ضمانت نامه از سوی کارفرما به پیمانکار ارائه می شود که این اسناد بسیار حائز اهمیت اند. این ضمانت نامه ها در وهله اول باید در دفاتر حسابداری ثبت شوند و در انتها باید در نرم افزار حسابداری قرارداد های پیمانکاری لحاظ شوند.

مالیات در قرارداد های پیمانکاری

هنگام حسابداری قرارداد های پیمانکاری باید به میزان مالیات قرارداد های پیمانکاری تسلط داشته باشید و میزان سپرده ای که در ابتدا به عنوان سپرده حق بیمه و سپرده حسن انجام کار نزد کارفرما است را باز پس بگیرید.

میزان مالیات و سپرده های مجاز قرارداد های پیمانکاری به شرح زیر است:

• 10 درصد مالیات براساس ماده 86 قانون مالیات مستقیم در صورتی که پیمانکار شخص حقیقی باشد
• 5 درصد به عنوان سپرده حق بیمه
• 10 به عنوان درصد سپرده حسن انجام کار
• 15 درصد از مبلغ کل پیمان که به عنوان سپرده حق بیمه و حسن انجام کار نزد کارفرما نگهداری شده است بعد پایان کار و ارائه مفاصا حساب باید به پیمانکار عودت داده شود و هنگام حسابداری محاسبه شود