یکی از منابع درآمد مالیاتی، مالیات حقوق است. مالیات بر حقوق به حقوق کارمندان و کارگرانی که در کشور در ازای فروش نیروی کار خود دستمزد دریافت می کنند تعلق می گیرد. مالیات بر حقوق در دسته مالیات های مسقیم قرار می گیرد و از حقوق اشخاص به طور مستقیم کسر می شود. بدین معنا که به طور مستقیم توسط خود کارکنان پرداخت نمی شود و توسط کارفرما از حقوق کسرشده و به حساب سازمان مالیاتی پرداخت می شود. با توجه به این که قوانین درباره معاف از مالیات در حال تغییر است نحوه محاسبه آن سخت و گیج کننده به نظر می رسد در این مطلب از سایت کاوش فردا تلاش کردیم به زبانی ساده مفهوم مالیات حقوق و روش محاسبه آن را شرح دهیم.

مطالعه بیشتر: مهم ترین نکاتی که باید درباره سامانه مودیان مالیاتی بدانید

مقدمه

تصویر تعریف مالیات حقوق

یکی از مشکلات حسابداران در مواقع محاسبه مالیات حقوق، روش محاسبه آن است. به این علت که این نوع مالیات برای مشاغل مختلف با درآمدهای گوناگون متفاوت است. چرا که ضریب ها و درصدهای متفاوتی به درآمدهای مختلف تعلق می گیرد. اگر حقوق کارمندان کمتر از حدی باشد از مالیات بر حقوق معاف شده و این میزان در سال 1401 معادل 5 میلیون و 600 هزار تومان شده است. قبل از اینکه به چگونگی محاسبه آن بپردازیم ابتدا شرح خواهیم داد که مالیات حقوق چیست.

مالیات حقوق چیست؟

مالیات حقوق به مالیاتی گفته می شود که از حقوق افراد شاغل از جمله کارمند، کارگر و… که دارای بیمه تامین اجتماعی باشد کسر می شود و به حساب وزارت اقتصاد و دارایی واریز می شود. مالیات بر حقوق نوعی مالیات تکلیفی است که کارفرما وظیفه محاسبه، کسر و پرداخت آن را بر عهده دارد و کارمندان نقشی در نحوه محاسبه و پرداخت آن ندارند به همین علت است که نوعی مالیات مستقیم در نظر گرفته می شود.

هنگامی که فردی در ازای واگذاری نیروی کار خود حقوق چه نقدی چه غیرنقدی دریافت می کند طبق قانون مالیات های مستقیم مشمول مالیات حقوق می شود. هر سال از سوی وزرات اقتصاد و دارایی سقفی از درآمد را معاف از مالیات در نظر می گیرند. این سقف حقوقی در سال 1401 معادل 5.600.000 تومان در ماه در نظر گرفته شده است. به بیانی دیگر کارکنانی که تا این حد حقوق گرفته و بیمه تامین اجتماعی نیز داشته باشند از پرداخت این مالیات معاف هستند و کارمندانی که از این مبلغ تعیین شده بیشتر دریافتی دارند به نسبت اختلاف دریافتی شان نسبت به این سطح ضروری است درصدی از حقوق خود را به عنوان مالیات پرداخت کنند.

میزان و درصدهای مختلف مالیات درآمد حقوق

تصویر قوانین مالیاتی مشتمل بر حقوق افراد

میزان حقوق سال 1401 برای کارگران و کارمندان بر طبق مصوبه شورای عالی کار افزایش 57 درصدی داشته است. حداقل میزان حقوق برابر با 4 میلیون و 179 هزار و 750 تومان است. بر طبق این مصوبه میزان دستمزد روزانه حدود 139 هزار تومان در نظر گرفته شده است. در حالت کلی حقوق و مزایای کارگران و کارمندان در سال 1400 و 1401 با هم مقایسه شده و به شرح زیر است:

  • اگر حقوق کارمندی تا سقف 5.600.000 تومان باشد: میزان مالیات آن معاف است.
  • اگر حقوق کارمندی بین 5.600.000 تا 15.000.000 تومان باشد: میزان مالیات کسر شده از حقوق 10 درصد است.
  • اگر حقوق کارمندی بین 15.000.000 تا 25.000.000 تومان باشد: میزان مالیات کسر شده از حقوق 15 درصد است.
  • اگر حقوق کارمندی بین 25.000.000 تا 35.000.000 تومان باشد: میزان مالیات کسر شده از حقوق 20 درصد است.
  • اگر حقوق کارمندی بین 35.000.000 الی آخر باشد: میزان مالیات کسر شده از حقوق 25 درصد است.

مطالعه بیشتر: آشنایی با امکانات نرم افزار حسابداری پیمانکاری کاوش

قوانین معاف از مالیات بر حقوق

تصویر معافیت های مالیاتی

همان طور که در بالا ذکر شد طبق ماده 91 قانون مالیات مستقیم شرایط معافیت برای کسانی که حقوق و دستمزد آن‌ها از 5.600.000 تومان کمتر است معرفی شده است. افراد زیر بر طبق قانون با دریافت حقوق در ایران از پرداخت مالیات درآمد معاف هستند که ما به برخی از آن‌ها اشاره کرده ایم:

  • اعضا و مدیران هیئت ‌های سیاسی خارجی
  • اعضا و روسای هیئت ‌های کنسولی که در ایران حضور دارند و کارمندان موسسات فرهنگی زیر نظر دولت‌ های خارجی
  • کارشناسان خارجی که از طرف دولت ‌ها برای انجام امور فنی وارد کشور می ‌شوند
  • کارمندان محلی سفارتخانه ‌ها و کنسولگری ‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج که تابعیت ایرانی نداشته باشند
  • حقوق بازنشستگی، وظیفه ‌بگیری و مستمری، پایان خدمت، خسارت اخراج، بازخرید خدمت، بازخرید وظیفه، مستمری پرداختی به وراث، حق سنوات
  • فوق‌العاده مسافرت و حق هزینه سفر شغلی
  • مسکن واگذار شده در محل کارگاه، کارخانه یا شرکت جهت استفاده کارکنان و همچنین خانه ‌های سازمانی خارج از محل کارگاه، کارخانه یا شرکت
  • دریافتی ‌های بیمه بابت جبران خسارت بدنی، معالجه و موارد مشابه
  • عیدی یا پاداش آخر سال
  • وجوه پرداختی برای درمان کارکنان
  • مزایای غیرنقدی کارکنان
  • حقوق پرسنل نیروهای مسلح اعم از نظامی و انتظامی، مشمولان قانون استخدام وزارت اطلاعات و جانبازان جنگ تحمیلی و آزادگان

مالیات حقوق چه شغل هایی را شامل می شود؟

تصویر مشاغلی که مالیات بر آنها تعلق میگیرید

همان طور که می دانیم شرایط کاری و مزایای شغلی برای همه کسانی که شاغل هستند یکسان نیست. بسیاری از شاغلان به صورت دستمزدی یا روزمزدی فعالیت دارند. مالیات حقوق به کارکنانی تعلق می گیرد که زیر پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند و در دوران از کار افتادگی حقوق دریافت می کنند. به این صورت که کارگران روزمزد، فروشندگان و کارمندانی که حقوق ماهیانه بالاتر از 5.600.000 تومان دارند اما تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی نیستند برای پرداخت مالیات معاف هستند.

 همچنین افرادی که در ازای ارائه خدمات دستمزد دریافت می کنند و روزمزد هستند و در ماه با چند کارفرما سر و کار دارند هم از پرداخت این نوع مالیات معاف هستند. به طور کلی می توان گفت که مالیات به همه مشاغلی که دارای پوشش بیمه برای کارکنان هستند تعلق می گیرد.

مدت زمان واریز مالیات حقوق

کارفرما وظیفه دارد مالیات حقوق را تا حداکثر پایان ماه بعدی همراه با اطلاعات مربوطه اسامی کارکنان و میزان دریافتی آن ها به سازمان دارایی ارسال کند. در سال های گذشته مهلت واریز مالیات دستمزد 30 روز بوده که این قانون اخیرا تغییر کرده است. به طوری که کارفرمایان می توانند تا حداکثر پایان ماه بعد این مبلغ را به حساب دارایی وازیر نمایند.

اهمیت نرم افزار حسابداری در مالیات

تصویر نرم افزارهای حسابداری مخصوص امور مالیاتی

در سال‌های اخیر فرآیند ثبت اظهارنامه‌ های مالیاتی، پیگیری‌ها، صدور برگه و… از مواردی هستند که به صورت الکترونیکی انجام می ‌شود. درگیری ‌های حقوقی مالیاتی از جمله موضوعاتی است که همه مدیران کسب ‌و کارها از انجام آن ‌ها فراری هستند. یکی از استراتژی ‌های کاربردی برای مدیریت انواع مالیات‌ها در حسابداری استفاده از نرم افزار حسابداری مالیاتی است. استفاده از نرم افزار حسابداری مالیاتی موجب کاهش اشتباهات انسانی شده و همچنین در وقت و هزینه به ویژه در بسیاری از رفت و آمدها صرفه جویی می ‌شود.

ضرورت و نیاز به نرم افزار حسابداری مالیاتی در کسب و کارها باهم متفاوت است. به عنوان مثال در کسب‌وکارهای فعال به علت گستردگی فعالیت‌ هایشان علاوه بر حسابدار مالیاتی که باید از دانش حسابداری و مالیات و مسائل حقوقی برخوردار باشد نیازمند این نوع نرم افزار حسابداری هستند تا بتوانند جریان امور را به خوبی کنترل کنند. در کسب ‌و کارهای کوچک به دلیل محدودیت‌ در فعالیت‌های خود به استفاده خودکار از این نرم افزار کفایت می ‌کنند. نرم افزار حسابداری کاوش فردا از مزیت‌ های آن کاربری ساده و یادگیری راحت است.

مطالعه بیشتر: آشنایی با امکانات و خدمات نرم افزار حسابداری کاوش

در سال‌ های اخیر نرم افزارهای مالی و حسابداری به دلیل به روزشدن در امکانات توسعه زیادی یافته است و در حال حاضر ابزاری موثر برای کنترل حساب ‌های مالی کسب ‌و کارها محسوب می ‌شود.

سخن پایانی

یکی از درآمدهای مالیاتی مستقیم و تکلیفی دولت، مالیات حقوق است. کارفرمایان در هنگام پرداخت حقوق کارکنان مالیات را از حساب آن ها کسر و به سازمان دارایی واریز می کنند و کارکنان وظیفه ای برای پیگیری، محاسبه آن و یا پرداخت مالیات ندارند. سقف معاف از مالیات در سال 1401 برابر با 5.600.000 تومان در نظر گرفته شده است. کارمندانی که بیشتر از این میزان حقوق دریافت می کنند و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی می باشند کارفرما مالیات را با توجه به اختلاف درآمدی که از سطح تعیین شده دارند محاسبه می کند. نرم افزارهای حسابداری تخصصی به راحتی می توانند این مالیات را محاسبه کرده و آن را طبق فرمت های تایید شده در سامانه سازمان امور به حسابدار تحویل دهند.